Oświetlenie w miejscu pracy - wszystko, co istotne w jednym miejscu (cz. 1)
20 Październik 2023
Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie odpowiedniego oświetlenia na stanowiskach pracy. Najbardziej preferowane jest oświetlenie dzienne, które na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności oraz powinno spełniać wymagania określone w Polskiej Normie. Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami.
Lampy do oświetlania stanowisk pracy we wnętrzach są osobną kategorią lamp przemysłowych. Wymagania, którym musi sprostać oświetlenie stanowisk pracy są mocno sprecyzowane i obejmują wiele zagadnień. Muszą one zawsze uwzględniać komfort widzenia i wydolność wzrokową pracowników.
Norm, które określają wszystkie zagadnienia związane z oświetleniem stanowisk pracy jest wiele i wymagają od projektantów szerokiego zakresu wiedzy. W artykule tym omówimy podstawowe zagadnienia związane z oświetleniem stanowisk pracy we wnętrzach oraz na co należy przede wszystkim zwrócić uwagę przy planowaniu lub modernizacji oświetlenia w zakładzie pracy.
Podstawowe potrzeby człowieka w zakresie oświetlenia miejsca pracy
Podstawowe kryteria projektowania oświetlenia miejsc pracy wynikają z 3 głównych potrzeb człowieka w tym zakresie:
- dobrego samopoczucia, na które duży wpływ ma komfort widzenia, co sprzyja zwiększeniu wydajności pracy i jakości wykonywanych czynności;
- wydolności wzrokowej, która umożliwia pracę nawet w trudnych warunkach lub w dłuższym czasie;
- bezpieczeństwa.
Na jakość oświetlenia otoczenia, zarówno światłem dziennym jak i sztucznym, składa się kilka podstawowych parametrów:
- rozkład luminancji,
- natężenie oświetlenia,
- kierunkowość padania światła,
- zmienność poziomów i barwy światła,
- oddawanie barw i wygląd barwy światła,
- olśnienie,
- migotanie światła.
Właściwa luminacja
Luminacja to pojęcie odnoszące się do ilości światła padającego na powierzchnię lub emitowanego przez źródło światła. Może być wyrażona w różnych jednostkach, takich jak lumeny na metr kwadratowy (lm/m²) lub kandele na metr kwadratowy (cd/m²). Luminacja jest ważnym czynnikiem w projektowaniu oświetlenia, ponieważ wpływa na poziom jasności i kontrastu widocznego obrazu.
Dla komfortowego widzenia należy unikać zarówno zbyt wysokich olśniewających luminacji i dużych kontrastów, ale również zbyt niskich monotonnych luminacji i zbyt małych kontrastów.
W praktyce warunkiem właściwego rozkładu luminancji jest zachowanie zaleceń dotyczących wartości współczynników odbicia światła od rozpraszających powierzchni w oświetlanym wnętrzu oraz wartości eksploatacyjnego natężenia oświetlenia na powierzchniach ścian i sufitu. Jest to szczególnie ważne we wnętrzach o mniejszej kubaturze, gdzie powierzchnie mogące odbijać światło są w bliskiej odległości od miejsca pracy.
Kontynuacja artykułu już wkrótce!